Wychowanie sokratejskie

Wychowanie sokratejskie (metoda sokratyczna) to proces pedagogiczny oparty na dialogu, pytaniach i krytycznej refleksji, którego celem jest wydobycie prawdy, dobra i cnoty z umysłu ucznia, a nie wpajanie gotowej wiedzy. Polega na zadawaniu ukierunkowanych pytań, które prowadzą rozmówcę do samodzielnego odkrywania sprzeczności w swoich przekonaniach (elenchus) i docierania do głębszych, nieuświadomionych prawd (majeutyka), co czyni człowieka mądrzejszym i lepszym moralnie. 

Kluczowe elementy wychowania sokratejskiego:

Metoda Elenktyczna (elencjus): Negatywna, polega na zbijaniu argumentów rozmówcy poprzez zadawanie pozornie niewinnych pytań, ujawniając jego niewiedzę i prowadząc do aporii (stanu bezradności).

Majeutyka (sztuka położnicza): Po etapie krytyki, nauczyciel pomaga „urodzić” prawdziwą wiedzę, która tkwi w uczniu, dzięki ciągłym pytaniom i wspólnemu poszukiwaniu.

Dialog (Pytanie i Odpowiedź): Dwie strony (nauczyciel i uczeń) wspólnie prowadzą rozmowę, w której uczeń staje się aktywnym uczestnikiem, a nie biernym odbiorcą.

Wątpliwość i Krytyczna Refleksja: Zachęcanie do kwestionowania utartych schematów, własnych przekonań i poszukiwania prawdy, co prowadzi do cnoty.

Cel moralny: Dążenie do wiedzy jest nierozerwalnie związane z dążeniem do dobra i cnoty (arete). Mądrość prowadzi do moralności. 

W praktyce (Trzy sita Sokratesa):

Zanim coś powiemy, Sokrates sugerował sprawdzenie tego przez trzy „sitka”:

Sitko Prawdy: Czy to, co chcę powiedzieć, jest prawdziwe?

Sitko Dobra: Czy to jest dobre i czy przyniesie pozytywny skutek?

Sitko Użyteczności: Czy to jest pożyteczne i przyda się drugiej osobie? 

Wychowanie sokratejskie to proces, który rozwija samodzielne myślenie, odpowiedzialność i dążenie do moralnej doskonałości. 

Źródło – Internet

Views: 1